In Brussel zijn er twee voorbeeldige initiatieven die hergebruik centraal stellen in hun aanpak: MEYMO in Molenbeek en LAKENSESTRAAT 76 in het stadscentrum. Maak kennis met deze projecten van RENOLAB!
MEYMO: Een voorbeeldige aanpak van hergebruik
In Molenbeek is het voormalige douanegebouw in de Van Meyelstraat, dat uit het begin van de twintigste eeuw dateert, volledig gerenoveerd met grote zorg voor zijn historische waarde. Dit project, winnaar van RENOLAB.B 2024 en ontworpen door A2D Architects voor Meymo BV, onderscheidt zich door een opmerkelijke hergebruikaanpak:
- Zorgvuldig hergebruikte materialen: Dakpannen, bakstenen, houten balken voor het opvullen of vervangen van beschadigde elementen, bestaande dorpels in blauwe steen, metalen balken uit de sloop voor structurele versterkingen, akoestische plafondplaten gebruikt als isolatie.
- Meubilair werd hergebruikt en aangepast: Kantoormeubilair volledig hergebruikt in de nieuwe ruimte, op maat aangepaste meubelen, een barmeubel gemaakt van een tafel die bij een buurtcomité werd opgehaald.
- Geavanceerd technisch hergebruik: Restauratie en integratie van de bestaande regenwatertank in het opvangsysteem, zichtbare conservering van de originele balken beschermd door een sprinklersysteem.
- Omkeerbaar en aanpasbaar ontwerp: Bouwmethoden en droge montage vergemakkelijken demontage en toekomstig hergebruik, modulaire lichte scheidingswanden, toegankelijke technische installaties die aanpassingen en uitbreidingen in de toekomst vergemakkelijken.
LAKENSESTRAAT 76: Een omkeerbaar en aanpasbaar ontwerp gericht op toekomstig hergebruik
Dit tweede project, gecoördineerd door Kenniscentrum WWZ en ontworpen door Moyaert Van Buyten Architects, renoveert een gebouw van 598 m² tot een veelzijdige gemeenschapsruimte. De ruwe structuur is volledig behouden zonder zware ingrepen. De nadruk ligt op omkeerbaar ontwerp:
- Gemakkelijk herbruikbare materialen: Isolatie van niet-gelijmde rotswol, volledig demonteerbare glazen scheidingswanden, gerecycleerde PUR-granulaten voor de vloeren, mechanisch gemonteerde dak- en gevelpanelen die volledige toekomstige terugwinning mogelijk maken.
- Doordachte herbestemming van het bestaande meubilair: Hergebruik van kasten voor de archieven in de kelder, overname door nieuwe huurders van bestaande elementen (kasten, stoelen, witte magnetische borden), donaties aan andere lokale organisaties, volledige terugwinning en hergebruik van de keuken en huishoudelijke apparaten.
- Geavanceerde omkeerbaarheidstechnieken: Mechanische verbindingen tussen materialen, toegankelijke technische installaties in opbouw om toekomstige ingrepen zonder sloop te vergemakkelijken, ruimtes die volledig opnieuw ingedeeld kunnen worden dankzij het ontbreken van structurele scheidingswanden.
Een TOTEM-analyse bevestigde een uitstekende milieuprestatie, met een label A voor bijna alle gebruikte elementen. Het project bereikt hoge energieprestaties (EPB B), versterkt door de installatie van 48 zonnepanelen en balansventilatie.
De bouwplaats, die momenteel aan de gang is, zal in de zomer van 2025 worden voltooid.
Deze twee RENOLAB-projecten illustreren hoe een ambitieuze hergebruikaanpak het stedelijke landschap van Brussel duurzaam kan transformeren.
Artikel geschreven door Nicolas Fossoul, mei 2025.