Het netwerk voor hergebruik in de zuidelijke regio – Provence-Alpes-Côte d’Azur (Frankrijk)
Huidige stand van zaken van hergebruik in Frankrijk
De hergebruikmarkt in Frankrijk is op verschillende niveaus ontwikkeld, afhankelijk van de regio Hoewel er een nationaal beleid is (met name via de Franse wet tegen verspilling en voor de circulaire economie (AGEC) van 2020), verschillen de uitdagingen van regio tot regio. Ile-de-France, bijvoorbeeld, is een zeer dynamische regio als het gaat om de hergebruikmarkt, waar spelers zijn die zich bewust zijn van de problemen en waar de hergebruikkanalen sterk ontwikkeld zijn. In het zuiden groeit het momentum, met een aantal geëngageerde actoren. Er is echter nog steeds een gebrek aan bepaalde soorten spelers om de keten te voltooien, zoals platformen voor hergebruik van producten, apparatuur en materialen (afgekort PEM’s, Product Equipment Material) en reconditioneringskanalen. Volgens Raediviva neemt de vraag in de zuidelijke regio alleen maar toe, maar is het nog steeds nodig om de spelers in de sector op te leiden, zodat hergebruik niet langer een experiment is, een marginale praktijk in de bedrijfsvoering.
Daarnaast biedt de regelgeving steeds meer stimulansen, hoewel ze niet echt bindend is. Zo is het nu (sinds 2023) verplicht om een PEMD-diagnose (Product Equipment Materials Waste) uit te voeren voorafgaand aan de sloop van een gebouw van meer dan 1000 m² of ingrijpende renovatiewerkzaamheden, maar er is geen verplichting om PEM’s waarvan is vastgesteld dat ze hergebruikpotentieel hebben, te hergebruiken.
Sinds de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR) voor bouwmaterialen en -producten in 2023 van kracht werd, hebben de milieuorganisaties de verantwoordelijkheid gekregen voor het beheer aan het einde van de levensduur van bouwproducten en -materialen door degenen die ze op de markt brengen, met doelstellingen die met name moeten worden bereikt op het gebied van hergebruik (5% in 2028).
Een ander voorbeeld zijn de normen die hergebruik indirect aanmoedigen, met name de Franse milieuwetgeving RE2020 (milieunormen voor nieuwbouw). Deze regelgeving legt steeds strengere drempelwaarden op voor de uitstoot van broeikasgassen. Hergebruik is daarom een echte hefboom voor decarbonisatie, omdat het als koolstofneutraal wordt beschouwd.
Tot slot zijn er, naast het puur regelgevende aspect, alle ‘zachte’ beleidsmaatregelen, zoals steun van overheidsinstellingen voor organisaties zoals Raediviva die zich inzetten om de sector te promoten en te ontwikkelen.
Hoe en waarom is Raediviva geboren?
De vereniging werd in 2016 opgericht door 3 architecten en ze heette Raedificare. In 2021 werd Raedificare een volwaardig bedrijf dat zowel een adviesbureau als een just-in-time digitaal platform ontwikkelde zodat bouwmaterialen en bouwproducten van sloopbouwplaatsen kunnen worden toegeleid naar andere bouwplaatsen waar men aan hergebruik wil doen. Met andere woorden, een online catalogus waar je materialen kunt reserveren.
Tegelijkertijd veranderde de vereniging haar naam in Raediviva en verlegde ze haar activiteiten naar opdrachten van algemeen belang. In 2022 won de vereniging een projectoproep onder de naam filidéchet (afvalstroom) en begon ze met haar nieuwe activiteiten. De vereniging wordt ondersteund door openbare instellingen zoals ADEME, dat is het Franse Agentschap voor Ecologische Transitie, en de zuidelijke regio, maar ook door Valobat (milieuorganisatie), leden en partners die geen lid zijn.
De belangrijkste opdrachten van Raediviva zijn het bevorderen van hergebruik in de sector bouw en openbare werken in Zuid-Frankrijk en het structureren van de sector binnen dezelfde perimeter. Om dit te bereiken organiseert de vereniging haar activiteiten rond 4 hoofdgebieden:
- Een netwerk bouwen met alle actoren en het beheren van dit netwerk (bv. het organiseren van hergebruikontbijten, lezingen, symposia, werkgroepen, enz.).
- Bewustmaking en training (bewustmakingsworkshops, trainingsmodules, webinars, enz.).
- Promotie en communicatie (toespraken, pleidooien, bezoeken, enz.).
- Begeleiding en experimenten (begeleiding stroomopwaarts van activiteiten voor opdrachtgevers of groepen actoren, bv. aanbeveling van modellen die zijn aangepast aan het gebied, begeleiding voor sociale verhuurders, enz.).
Hoe werkt Raediviva?
Onze leden zijn voornamelijk professionals in de sector bouw en openbare werken, natuurlijke personen of rechtspersonen, voornamelijk gevestigd in het zuiden van Frankrijk. Het netwerk bestaat uit een brede waaier van actoren die representatief zijn voor het ecosysteem: architecten, bouw- en openbare werkenbedrijven, milieuverenigingen, openbare instellingen, sociale verhuurders, platformen, studiebureaus, enz.
De lidmaatschapskosten variëren afhankelijk van het statuut (rechtspersoon of natuurlijke persoon) en de grootte van de organisatie. Als een persoon of bedrijf lid wordt, wordt hij/zij/x onderdeel van een netwerk van toegewijde leden waar hij/zij/x nieuwe samenwerkingsverbanden kan smeden en steun kan krijgen voor eigen projecten. In ruil daarvoor steunt hij/zij/x de vereniging en draagt hij/zij/x bij aan de ontwikkeling van hergebruik in de regio. Lid zijn betekent ook een actieve rol spelen bij het verspreiden van informatie over hergebruik, samenwerken, samen methodes ontwikkelen, maar ook vaardigheden ontwikkelen door middel van training en bewustmakingsactiviteiten…
De leden zijn ook betrokken bij de productie en co-constructie van deliverables zoals feedbackbladen over hergebruikprojecten, een schema van verzekeringsverantwoordelijkheden, een hergebruikpact voor lokale opdrachtgevers en vele andere deliverables!
Marie Turpin voegt daar ten slotte nog aan toe dat: “De leden echt wel de bereidheid tonen om zich in te zetten voor hergebruik via hun beroep. Het zijn gepassioneerde, toegewijde mensen die de hele waardeketen vertegenwoordigen. Ze willen een positieve impact hebben in hun sector en samenwerken om initiatieven op te starten voor de hele zuidelijke regio.”
©Raediviva
Pour toute information supplémentaire sur le réseau Raediviva, veuillez consulter leur site web : https://www.raediviva.fr/
Interview afgenomen door Delhie Morbée.
Décembre 2024